Bladerend door oude gezangboeken en bladmuziek vind je allerlei kleine presentjes. Sterretjes en voetnoten in de teksten van de eerste hymnologen, die studie maakten van de oudste protestantse gezangen. Luthers erfgoed en dat van zijn tijdgenoten werd afgestoft, verduidelijkt en … door Bach omgezet in mooie koraalcantates, die ook in onze tijd nog kunnen helpen om het lied te blijven begrijpen. In deze adventskalender vind je elke dag zo’n presentje, een sterretje om je weg naar Kerst bij te lichten.
Gelobet seist du, Jesu Christ
Lied
Liedtekst, strofe 3 en 4:
3. Den aller Welt=Kreiß nie beschloß /
* der liegt in Marien Schooß /
Er ist ein Kindlein worden klein /
der alle Ding erhält allein.
Kyrieleis.
4. Das ewge Licht * geht da herein /
giebt der Welt einn neuen Schein /
es leucht wohl mitten in der Nacht /
und uns des Lichtes * Kinder macht.
Kyrieleis.
Martin Luther, 1524.
Commentaar
(*) der) Der grosse GOtt ein klein Kind. 1. Kön. 8/27.
(*) Licht) Das Licht im Finstern. Es. 9/2.
[vertaling: (*) de grote God een klein kind. 1 Kon. 8:27.
(*) het licht in de duisternis. Jes. 9:2).]
Johann Martin Schamelius, Evangelischer Lieder-Commentarius, 1724 p. 105.
Cantate
Bach schreef de koraalcantate over dit lied voor de eerste Kerstdag in 1724. In de tenor-aria (deel 3) zijn de strofen 3 en 4 van het lied verwerkt. De tenor brengt met zijn stemvoering het grote contrast tot uitdrukking tussen de ruimtelijkheid van wereld en hemel enerzijds en de kleine kribbe anderzijds. De begeleidende drie hobo’s kunnen hierbij de Drieëenheid symboliseren.
3. ARIA (T)
Gott, dem der Erden Kreis zu klein,
den weder Welt noch Himmel fassen,
will in der engen Krippe sein.
Erscheinet uns dies ewge Licht,
so wird hinfüro Gott uns nicht
als dieses Lichtes Kinder hassen.
Gelobet seist du, Jesu Christ (BWV 91/3)
Dit was de laatste aflevering in deze speciale Adventskalender, met tot slot de hele cantate in een mooie uitvoering door Collegium Vocale Gent onder leiding van Philippe Herreweghe. Een mooie en gezegende Kerst gewenst!
Lydia Vroegindeweij
Meer sterretjes bekijken? Volg de dagen op de pagina van de Adventskalender.
