Op 31 oktober 2024 overleed Prof. Dr. Martin Rößler, ook bekend als Martin Rössler (1934-2024). Het is met name door zijn artikel ‘Die Frühzeit hymnologischer Forschung’ uit 1975 over de begintijd van de hymnologie, dat ik 45 jaar later de relatie heb kunnen leggen tussen de hymnologen aan het begin van de 18e eeuw en de inhoud en betekenis van Bachs jaargang koraalcantates. Rößlers inventarisatie van deze vroege hymnologen en vooral zijn uitgebreide lijst met bibliografische gegevens van al hun boeken vormden een uitstekende wegwijzer. Ook maakte hij een inventarisatie van de liederen, die zijn besproken in de liedpreken, die zijn gehouden tussen eind 16e en begin 18e eeuw. Die gegevens maakten het mij in onze tijd met internet mogelijk om met behulp van gespecialiseerde zoekfuncties deze titels in gedigitaliseerde vorm te kunnen opsporen en raadplegen zonder fysiek naar al deze bibliotheken te hoeven reizen. Hoewel ik professor Rößler nooit persoonlijk heb ontmoet, breng ik hem hier graag postuum dank voor zijn inspiratie en informatie, die mijn onderzoek naar liederen en koraalcantates verder hebben gebracht.
Lydia Vroegindeweij
Over Martin Rößler
Op de Duitse Wikipedia vinden we de volgende informatie over hem:
Martin Rößler, ook bekend als Martin Rössler (* 28 april 1934 in Pforzheim; † 31 oktober 2024), was een Duitse kerkmusicus, protestantse theoloog, dirigent en universitair docent in Tübingen.
Martin Rößler studeerde kerkmuziek en protestantse theologie. In 1970 promoveerde hij aan de Universiteit van Tübingen op het proefschrift Die Liedpredigt. Geschiedenis van een preekgenre. Van 1966 tot 1973 was hij muziekdirecteur in het protestantse klooster in Tübingen en was hij betrokken bij theologische opleidingen. Na werkzaam te zijn geweest als gemeentepredikant in Hagelloch bij Tübingen en Bronnweiler bij Reutlingen, doceerde hij liturgie en hymnologie aan de protestantse theologische faculteit van de universiteit van Tübingen, waar hij in 1980 hoogleraar werd.
Martin Rößler werkte mee aan het Evangelisches Gesangbuch voor de lutherse Evangelische Kirche in Duitsland en voor de Evangelische Kirche in Württemberg. Als predikant publiceerde Rößler ook veelgeprezen ‘liedpreken’, waarin de theologie, lyriek en geschiedenis van individuele gezangboekverzen werden geanalyseerd. Rößler werd bekend door zijn portrettering van componisten en dichters van christelijke gezangenboeken. Verschillende biografieën werden door Rößler geanalyseerd aan de hand van historische criteria en vormen tegenwoordig vaak de basis voor de korte biografieën die in alle grote gezangenboeken worden gepubliceerd. Anderzijds onderzocht Rößler het ontstaan en de ontwikkeling van gezangboeken, beginnend bij de Reformatie.
Selectie van publicaties
Voor wie meer wil weten over de geschiedenis van het protestantse kerklied en de opkomst van de hymnologie zijn dit enkele interessante publicaties van zijn hand:
- ‘Die Frühzeit hymnologischer Forschung’. In:Jahrbuch für Liturgik und Hymnologie 19 (1975), 123-186. (Link JSTOR: https://www.jstor.org/stable/24195287).
- Die Liedpredigt. Geschichte einer Predigtgattung. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1976, (Dissertation Universität Tübingen).
- Bibliographie der deutschen Liedpredigt. (Bibliotheca Humanistica & Reformatiorica, Vol. XIX). B. de Graaf, Nieuwkoop 1976.
- Die Wittenbergisch Nachtigall – Martin Luther und seine Lieder. Calwer, Stuttgart 2015.
Externe links
Twee artikelen over zijn leven en werk op Duitse websites:
- Zum 90. Geburtstag von Prof. Dr. Martin Rößler. 26. April 2024.
- Zum Tod von Prof. Dr. Martin Rößler. Evangelische Landeskirche in Württemberg, 5. November 2024.
