Podcasts

NIEUW: een reeks van 12 podcasts over liederen en cantates

“Schatgraven met Luther en Bach”

Op zoek naar troost in liederen en cantates

Stel je voelt je verdrietig of eenzaam en zoekt wat houvast? Welke troostende tekst schiet je dan als eerste te binnen? Voor veel mensen is dat eerder een regel uit een vertrouwd lied dan een Bijbeltekst. Liederen begeleiden je immers je hele leven lang en daardoor heb je zelfs zonder gezangboek deze rijke bron van troost zomaar in je geheugen beschikbaar.

De grondlegger van het protestantse kerklied is Martin Luther. Hij liet ons een schat aan geschriften na. Zijn volledige werken zijn uitgegeven in maar liefst 120 dikke delen. En hij schreef ook bijna 40 liederen. Van Luther hebben we dus een aardig inzicht in zijn persoonlijke drijfveren en zijn kijk op troost.

Zo’n 200 jaar later ging Johann Sebastian Bach aan de slag met het liederenerfgoed van Luther en tijdgenoten. Ook hij liet ons een schat aan werken na, maar dan vooral in notenschrift. Van zijn persoonlijke kijk op troost weten we bijna niets. Het is zijn muziek die het ons moet vertellen. Dat maakte inmiddels vele generaties onderzoekers nieuwsgierig. Wat Bach ons zelf niet heeft verteld, zoeken we daarom in bronnen van zijn tijdgenoten. Theologen bijvoorbeeld, die zich vanaf 1700 gingen ontfermen over de oude kerkliederen uit 1524 en die ons een schat aan informatie bieden over de omgang met deze troostbron voor de leken, het gezangboek.

Schatgraven dus, om te ontdekken wat Bach ons heeft nagelaten met zijn bijzondere jaargang van 40 koraalcantates uit 1724. Was het enkel een eerbetoon aan de oude liederen vanwege het 200-jarig bestaan van de oudste gezangboeken? Of stond er meer op het spel? In deze serie podcasts neem ik je mee in mijn zoektocht naar de inhoud en betekenis van de  koraalcantates. Want dat Bachs muziek troost biedt dat herkennen veel mensen wel, maar hoe doet Bach dat nou, dat troosten? Kom, we gaan schatgraven.

Gegevens

Start: 20 november 2024
12 afleveringen
Elke woensdagavond van 19.30-20.00 uur te beluisteren bij de Reformatorische Omroep, Radio 1 (via de website RO.nl of app) of later terug te luisteren.