In 2017 verscheen de facsimile-uitgave van de Bach-Bijbel. Een Lutherbijbel met commentaar, samengesteld door Abraham Calov tussen 1681 en 1692. Hij verzamelde en ordende Luthers uitleg per Bijbelvers. Tot zover de eerste aanduiding ‘commentaar’.
In 1733 kreeg Johann Sebastian Bach een exemplaar van deze Bijbel met commentaar in bezit. Een kloeke uitgave in zes delen in een groot formaat (folio), gebonden in drie banden. Het bijzondere is dat Bach deze Bijbel niet alleen intensief heeft gelezen, maar daarin ook veel aantekeningen heeft gemaakt. In zijn exemplaar, in de vorige eeuw ontdekt in Amerika, staan persoonlijke notities waaruit zijn opmerkzaamheid en theologische kennis blijkt. Daardoor is deze Bijbel bijzonder interessant voor onderzoekers wereldwijd, maar tegelijk uiteraard kwetsbaar en moeilijk bereikbaar. Het originele exemplaar ligt in de Concordia Seminary Library in St. Louis, Missouri.
In de negentiger jaren van de twintigste eeuw legde de Nederlandse uitgever Dingeman van Wijnen de eerste contacten met Concordia Seminary Library om te komen tot een heruitgave van Bachs Bijbel in facsimile. Na ruim 20 jaar is deze uitgave daadwerkelijk tot stand gekomen, in een unieke samenwerking tussen bedrijven in Nederland, Polen en de Verenigde Staten.
Commentaarbundel verschenen
Sinds het verschijnen van de facsimile-uitgave in 2017 is er verder gewerkt aan een commentaarband bij deze uitgave, onder redactie van prof. dr. Albert Clement. Johann Sebastian Bach’s Personal Copy of Abraham Calov’s Bible Commentary. History-significance-perspectives is begin 2023 verschenen, met bijdragen van verschillende auteurs over de totstandkoming van de bijzondere facsimile-uitgave, over de aard en inhoud van Bachs aantekeningen en over de betekenis van deze Bijbel uit Bachs persoonlijke bezit voor het Bach-onderzoek.
De uitgave bevat de volledige tekst in het Duits en het Engels, met samenvattingen in het Japans en het Nederlands.
Uiteraard bevat deze bundel ook het intrigerende verhaal over de speurtocht naar en de vondst van deze bijzondere boeken uit de nalatenschap van Bach.
Uit de inhoudsopgave:
- Das Handgeschriebene Material in J.S. Bachs Calov-Bibelkommentar (Albert Clement)
- Die Bücher in J.S. Bachs Bibliothek (Christopf Wolff)
- “Calovii Schriften 3. Bände”: rätselhafte Identität, verborgene Reisen, und die letztendliche Wiederentdeckung (Robin A. Leaver)
- Eine neu entdeckte Bach-Bibel (Peter Wollny)
- Ein langer und kurvenreicher Weg: die Produktion des Faksimiles von Bachs Calov-Bibelkommentar (Dingeman van Wijnen)
- Die Digitalisirung der Calov-Bibel (Czeslaw Jan Grycz)
- Von Hütters Compendium Locorum Theologicorum zur Calov-Bibel (Frits Broeyer)
- 1733 (Michael Heinemann)
- Von Gottes Geist durch David mit angeordnet Bachs Glosse bei 1. Chronik 28 [29]:21 und die Lutherische Lehre von der göttlichen Inspiration der Schrift (Marcel S. Zwitser)
- Dienst und fleiss. Perspektiven auf Arbeit, Geld, und Grosszügigkeit im Buch Prediger Salomo (Noelle Heber)
- Sey getrost / denn du bist mein. Theology und Frömmigkeit in der Motette Fürchte dich nicht BWV 228 von Johann Sebastian Bach (Jan Smelik)
- Neue Einblicke in die Reinschrift der Matthäus-Passion (Mary Greer)
Presentatie Calov-Bijbel 2017
Tijdens een ontmoeting van het Bach Network in Cambridge in 2017 presenteerden Albert Clement en Dingeman van Wijnen de facsimile-uitgave aan Bach-onderzoekers uit de hele wereld.
Verkrijgbaarheid:
De Calov-Bijbel en de commentaaruitgave zijn verkrijgbaar bij Uitgeverij van Wijnen. De recent verschenen commentaaruitgave is ook los verkrijgbaar.
