Nieuwsgierig geworden? Mooi zo, want er is genoeg te lezen (en te beluisteren natuurlijk). Er zijn bibliotheken te vullen met informatie over Martin Luther en over Johann Sebastian Bach. Om je niet te laten verdwalen in het aanbod, maakten wij een paar lijsten op basis van onze eigen boekenkasten (zie hieronder). Hopelijk helpt dat je wat op weg als je verder wilt lezen over Bach.
Wil je echt de diepte in en kennis nemen van de stand van zaken in het (internationale) wetenschappelijk onderzoek, dan zijn er goede overzichtswerken met alle relevante thema’s en bronnen. (zie een voorbeeld hiernaast).
Het Bach-Archiv in Leipzig houdt bovendien een internationaal bibliografisch overzicht bij met alle wetenschappelijke publicaties over Bach.
Over leven en werken van Bach is er de engelstalige Routledge Research Companion to Johann Sebastian Bach (editor Robin A. Leaver).
In de beschrijving van deze publicatie wordt al melding gemaakt van het toekomstig onderzoek: “research into Bach’s knowledge of the Lutheran chorale tradition is currently underway, which is likely to shed more light on the composer’s choices and usage of this tradition”. Die kennis wordt o.a. door Lydia verder verzameld.
Verder lezen over Bach
Bach, Govert Jan, De grote Bachatlas, Amsterdam : Uitgeverij Rubinstein, 2020.
Brandts Buys, Hans, Bach : 48 preludia, Haarlem : Gottmer, 1960.
Eidam, Klaus, Het ware leven van Johann Sebastian Bach, Amsterdam : Arbeiderspers, 2000 (Open Domein nr. 38).
Faas, Wim, Dansen met Bach : Johann Sebastian Bach en de Franse barok, Soesterberg : Aspekt, 2013/2016.
Faas, Wim, Johann Sebastian Bach : zijn land, zijn tijdgenoten, Soesterberg : Aspekt, 2019.
Faas, Wim, Johann Sebastian Bach en de Italiaanse barok, Soesterberg : Aspekt, 2016.
Gardiner, John Eliot, Bach. Muziek als een wenk van de hemel, Amsterdam : de Bezige Bij, 2014.
Hart, Maarten ‘t, Johann Sebastian Bach, Amsterdam : Arbeiderspers, 1e dr: 2000, 4e herz. dr: 2018.
Hilst, Rob van der, Een engel uit de hemel. Driehonderd jaar Bach en Nederland, Amsterdam : AMBO, 2000.
Hilst, Rob van der, 1750 : Het laatste jaar van Johann Sebastian Bach : leven, dood en erfenis. Utrecht : Tirion, 2000.
Houten, Kees van, en Marinus Kasbergen, Bach en het getal : een onderzoek naar de getallensymboliek en de esoterische achtergronden hiervan in het werk van Johann Sebastian Bach, Zutphen : Walburg Pers, 1985.
Keller, G., Joh. Seb. Bach, ‘s-Gravenhage : Kruseman, s.a. [Beroemde musici; II].
Koopman, Ton, Bach en zijn zangers : Huizingalezing 2016, Amsterdam : Elsevier, 2016.
Linde, H. van der, Johann Sebastian Bach: Een die de weg wijst, Baarn : Ten Have, 1985.
Rubinstein, Jan, Luc van Hasselt en Ton Koopman, 1685 Europa en de muziek : Bach, Zutphen : Terra, 1985.
Schmieder, Wolfgang, Thematisch-systematisches Verzeichnis der musikalischen Werke von Johann Sebastian Bach. Bach-Werke-Verzeichnis (BWV), Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1981.
Schuurman, Barend, Albert Schweitzer over Johann Sebastian Bach, Vught : Skandalon, 2008.
Stouten, Bart, Bart Stouten over Bach : een chaconne in woorden : literair essay, Antwerpen, Uitgeverij Vrijdag, 2017.
Valle, Rinke van der, Geen dag zonder Bach : vijftien gesprekken over een geniale componist, Eindhoven : DAMON, 2022.
Wolff, Christoph, Johann Sebastian Bach. Zijn leven, zijn muziek, zijn genie, Utrecht : Bijleveld, 2000.
Verder lezen over Bach en zijn cantates
Bossuyt, Ignace, De dood in cantates van J.S. Bach : van Actus Tragicus tot Trauer-ode, Leuven : Universitaire Pers Leuven, 2015.
Dohna, Amélie Gräfin zu, en Anke Holfter, Bachkantatengottesdienste, Göttingen : Vandenhoeck & Ruprecht, 2011. [Dienst am Wort : Die Reihe für Gottesdienst und Gemeindearbeit; 125].
Dürr, Alfred, Die Kantaten von Johann Sebastian Bach, Kassel : Deutscher Taschenbuch Verlag & Bärenreiter Verlag, 1971.
Eikelboom, Arie, ‘Himmelskönig, sei willkommen’ (BWV 182) : een analyse van de eerste twee delen. In: Bach, het kerklied en het orgel : studies uit de kerkelijke ‘achterhoek’ aangeboden aan dr. Jan R. Luth, 2016, p. 27-38.
Eikelboom, Arie, Vier cantates van Johann Sebastian Bach toegelicht. Wachet auf, ruft uns die Stimme BWV 140. Gott, wie dein Name, so ist auch dein Ruhm BWV 171. Erhalt uns, Herr, bei deinem Wort BWV 126. Du Hirte Israel, höre BWV 104, Delft : Eburon, 2008.
Honders, Casper, Mijn lief is mijn… : over het Hooglied in het werk van J.S. Bach, Utrecht : Hogeschool voor de Kunsten, Nederlands Instituut voor Kerkmuziek, 1988 [Kerkmuziek & Liturgie].
Klek, Konrad, Dein ist allein die Ehre : Johann Sebastian Bachs geistliche Kantaten erklärt, [3 dl]. Leipzig : Evangelische Verlagsanstalt, 2015-2017.
Neumann, Werner, Handbuch der Kantaten Joh.Seb.Bachs, Leipzig : Breitkopf & Härtel, 1947.
Oehlmann, Werner, en Alexander Wagner, Johann Sebastian Bach. Die Kantate. In: Reclams Chormusik- und Oratorienführer, Stuttgart : Reclam, 1999, p. 94-135.
Oost, Gert, Aan de hand van Bach. Tekst en uitleg bij een jaargang Bachcantates, Zoetermeer : Boekencentrum, 2006.
Schuurman, Barend, Bachs cantates toen en nu. Toelichtingen en overwegingen bij tekst en muziek van het centrale werk van Johann Sebastian Bach, Budel : DAMON, 2014.
Smelik, Jan, Sterven en eeuwig leven verklankt in Bachs ‘Actus tragicus’ (BWV 106). In: Bach, het kerklied en het orgel : studies uit de kerkelijke ‘achterhoek’ aangeboden aan dr. Jan R. Luth, 2016, p. 39-52.
Velden, Mar van der, Een vaste burcht en drie andere cantates van Johan Sebastian Bach ingeleid en toegelicht (BWV 21, BWV 80, BWV 106, BWV 140), Nijkerk : Callenbach, 1992.
Vroegindeweij, Lydia, Troost bij Luther en Bach : theologie, kerklied, cantate : proefschrift, Leusden : Vreducom, 2020.
Wolff, Christoph, en Ton Koopman, De wereld van de Bachcantates. 1. Johann Sebastian Bachs geestelijke cantates : van Arnstadt tot Köthen. 2. Johann Sebastian Bachs wereldlijke cantates. 3. Johann Sebastian Bachs kerkelijke cantates uit Leipzig. Abcoude : Uniepers, 1995-1998.
Wustmann, Rudolf, Johann Sebastian Bachs geistliche und weltliche Kantatentexte, Wiesbaden : Breitkopf & Härtel, 1967/1982.
Verder lezen over Bach en zijn motetten, oratoria en passies
Amerongen, Martin van, Zijn bliksem, zijn donder : over de Mattheus-Passie van Johann Sebastian Bach, Amsterdam : Ambo|Anthos, 1977.
Brandts Buys, Hans, De Passies van Johann Sebastian Bach, Leiden : Stafleu, 1950.
De Nederlandse Bachvereniging, De geheimen van de Matthäus-Passion : ambacht en mystiek van een meesterwerk, Amsterdam : Uitgeverij Balans, 2010.
Eikelboom, Arie, Jesu, meine Freude : een praedicatio sonora, Zoetermeer : Boekencentrum, 2007.
Houten, Kees van, Het Weihnachts-Oratorium een oorspronkelijk werk, Boxtel : Van Houten, 2014. [Van Taal tot Klank; 10].
Houten, Kees van, Johannes Passion versus Matthäus Passion, Boxtel : Van Houten, 2013. [Van Taal tot Klank; xx].
Keyzer, Ad de, Bachs grote Passie : een spiritueel-liturgische benadering van de Matthäus-Passion van Johann Sebastian Bach, Baarn : Adveniat, 2015.
Keyzer, Ad de en Paul Verheijen, Bachs onvoltooide Passie : een spiritueel-liturgische benadering van de vier Johannes-Passionen van Johann Sebastian Bach, Baarn : Adveniat, 2020.
Keyzer, Ad de, Mystieke perspectieven in Bachs Matthäus-Passion, Baarn : Adveniat, 2017.
Kooy, Jos van der, De Johannes Passion van Bach : met inleiding en muzikale toelichting, Nijkerk : Callenbach, 1989.
Kranendonk, Anke, Weihnachtsoratorium, Baarn : Uitgeverij Marmer, 2016 (fictie).
Moor, O. de, De Matthäus-passion van Bach met inleiding, toelichting en tekst, Baarn : Bosch & Keuning, 7e dr. (19..), 14e dr. (1979).
Overbeeke, Emanuel, Ruhe sanfte, sanfte Ruh! : passiemuziek : een veelkleurig palet door de eeuwen heen, Berne Media, 2017.
Spel, Mischa en Floris Don, De Johannes-Passion : waarom Bachs kleine passie minstens zo mooi is als de Matthäus : complete luistergids, Amsterdam : Meulenhoff, 2018.
Spel, Mischa en Floris Don, De Matthäus-Passion : wat Bachs meesterwerk je vertelt, als je weet waar je op moet letten : complete luistergids, Amsterdam : Meulenhoff, 2016.